Ο ρόλος της μητέρας είναι πολύ σημαντικός για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Η σχέση της μητέρας με το παιδί θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «γονεïκή συμμαχία», δεν είναι φιλία. Η μητέρα είναι σημαντικό να είναι κοντά στο παιδί, να ακούει τις ανησυχίες του και να λέει τη γνώμη της, χωρίς όμως κριτική διάθεση. Το παιδί έχει ανάγκη να εμπιστεύεται τη μητέρα του, να νιώθει πως υπάρχει φιλική και υποστηρικτική διάθεση από τη μεριά της, χωρίς να χάνεται ο γονεïκός της ρόλος που του προσφέρει ασφάλεια.
Η μητέρα χρειάζεται να έχει ως κύριο μέλημά της να συμβάλλει στο να χτίσει το παιδί μια προσωπικότητα δομημένη, παρέχοντάς του τις απαραίτητες γνώσεις για να λειτουργεί αυτόνομα και υπεύθυνα. Πολλές φορές η μητέρα προκειμένου να καλύψει τη δική της ανάγκη να είναι σημαντική και χρήσιμη για το παιδί, συντηρεί την παιδικότητα του παιδιού ή μη αποδεκτές συμπεριφορές για την ηλικία του και αυτό συνεπάγεται τα παιδιά να γίνονται εξαρτημένα από τη μητέρα και ανασφαλή.
Για να μεγαλώσει το παιδί αυτόνομα και υπεύθυνα χρειάζεται επίσης, να μεγαλώνει με σεβασμό στην προσωπικότητά του και να εκπαιδεύεται στα όρια, τα οποία χρειάζεται να θέτει και να τηρεί η μητέρα. Είναι σημαντικό η μητέρα να μπορεί να ελέγχει την ανάγκη της να αποζητάει συνέχεια την αγάπη του παιδιού της, συχνά εξαιτίας των ενοχών της, με αποτέλεσμα να υποχωρεί μπροστά σε κάθε επιθυμία του, καθώς αυτός ο τρόπος δεν βοηθάει το παιδί να διαχειριστεί την εγωκεντρικότητά του. «Το να καλομαθαίνει κανείς ένα παιδί δεν είναι εκδήλωση αγάπης ή τουλάχιστον είναι κακώς εννοούμενη αγάπη».
Η μητέρα στην σύγχρονη εποχή, αισθάνεται περισσότερο υπεύθυνη για το παιδί που φέρνει στη ζωή, καθώς η επιλογή για τη μητρότητα είναι πια μια συνειδητή προσωπική απόφαση με επίγνωση των υψηλών απαιτήσεων που συνεπάγονται και όχι μια φυσική συνέπεια ενός γάμου, όπως συνέβαινε παλιότερα. Αυτή η ελευθερία επιλογής συνεπάγεται μια εσωτερική πίεση για τη γυναίκα. Επιπλέον, οι διάφοροι κοινωνικοί ρόλοι τους οποίους καλείται να συνδυάσει, χωρίς να πάψει να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στο μητρικό ρόλο, τη γεμίζουν με ανασφάλεια για την αποτελεσματικότητα της και κατ’ επέκταση με ενοχές. Η μητέρα δεν χρειάζεται να νιώθει ενοχές επειδή εργάζεται, ούτε επειδή επιθυμεί να καλύψει προσωπικές της ανάγκες, διότι εκτός από μητέρα είναι και σύντροφος και εργαζόμενη γυναίκα και ανεξάρτητο άτομο και έχει δικαιώματα πέρα από υποχρεώσεις.
Για τους παραπάνω λόγους, είναι πολύ σημαντικό η μητέρα να ενθαρρύνει και τον πατέρα στην φροντίδα του παιδιού, ακόμα και αν πιστεύει ότι ο δικός του τρόπος είναι διαφορετικός. Η δική της συμπεριφορά καθορίζει ως ένα βαθμό το πόσο κοντινή σχέση θα αναπτύξουν τα παιδιά με τον πατέρα, είτε αναλαμβάνοντας υπερβολικές ευθύνες η ίδια σε σχέση με το παιδί είτε επιτρέποντας την κατάλληλη απόσταση από εκείνο για να αναπτυχθεί και η σχέση με τον πατέρα.
Αναστασία Φρόντζου
Σύμβουλος Σχέσεων, Παιδιού και Οικογένειας
Βασιλική Δημητρακοπούλου
Ψυχολόγος, MSc